Trong đông Y thuốc bổ khí được sử dụng để điều trị các triệu chứng bệnh do khí hư gây ra khiến cơ thể ốm yếu, mệt mỏi, suy nhược, kém ăn, khó thở….
Tác dụng của thuốc bổ khí
Thuốc bổ khí thuộc nhóm thuốc thanh nhiệt giải độc giúp chữa trị các chứng suy nhược cơ thể do lao động quá sức, người mệt mỏi, ốm, sút cân, kém ăn.
Thuốc có tác dụng chữa an thần, hồi hộp, suy tim do tỳ hư không nuôi dưỡng tâm huyết. Chữa bệnh thiếu máu, chảy máu kéo dài, rong kinh.
Chữa hệ tiêu hóa bị rối loạn như: chậm tiêu, đầy bụng, chướng bụng, viêm đại tràng, viêm gan, ỉa chảy, viêm loét hành tá trang….
Chữa suy hô hấp: Hen suyễn, viêm phế quản mãn, viêm cầu thận, ho lâu ngày
Chữa lợi niệu, phù thũng do tỳ hư không vận hoá thuỷ thấp, trẻ em bị phù suy dinh dưỡng, phù do viêm thận mãn
Chữa các bệnh do trương lực cơ giảm: Sa trực tràng, sa dạ con thoát vị bẹn. . .Các cây thuốc có tác dụng bổ khí như sau:
Nhân sâm
Sử dụng rễ củ khi cây đã được 6 năm tuổi đem chế hồng sâm loại kém chế bạch sâm. Nhân sâm có vị ngọt, hơi đắng, hồng sâm tính ôn, bạch sâm và tây dương sâm có tính hàn.
Nhân sâm giúp bổ nguyên khí, ích huyết sinh tân, định thần ích trí, chữa suy nhược cơ thể,kém ăn, mệt mỏi, sút cân, hồi hộp, mất ngủ, hoảng hốt…đồng thời chữa phế hư sinh do ho xuyễn, vị hư sinh nôn mửa, tỳ hư sinh tiết tả…
Sử dụng liều cao (40g) trị thoát dương, chữa đái đường, sáng mắt, bài tà khí, tăng tuổi thọ.
Đối với người suy nhược thần kinh, suy nhược cơ thể dùng liều 4 – 12g/24. Thoát dương: 40g/24h. Không dùng nhân sâm với Ngũ linh chi, Phản Lê lô, Ghét La bạc.
Đảng sâm: Có vị ngọt, bình, dùng rễ để chữa bệnh. Giúp sinh tân chỉ khát, bổ trung ích khí, chữa tỳ hư, ăn uống không tiêu, mệt mỏi, có tác dụng như nhân sâm, phế hư sinh ho,viêm thượng thận, phù đau, nước tiểu có anbumin.
Liều lượng sử dụng 6 – 12g/24h sắc, bột, rượu. Bệnh nhân có thể dùng liều cao 30 – 40g/24h khi có anbumin niệu, sắc uống 7 – 14ngày
Thuốc bổ khí Hoài sơn (Sơn dược, củ mài)
Hoài sơn có tính vị quy kinh, ngọt, bình- tỳ vị, phế, thận. Thuốc giúp bổ tỳ chỉ tả, dưỡng âm sinh tân, giúp chữa tả lị lâu ngày, khí hư bạch đới, di tinh di niệu. Chữa các trứng ho, hen mãn, ho lao, khát nước do âm hư, do đái đường
Liều dùng sử dụng 10 – 20g/24h sắc bột rượu.
Thuốc bổ khí Cam thảo
Các nhà thuốc Đông Y cho biết cam thảo có tính ngọt, bình -12 kinh, sử dụng rễ để làm thuốc. Cam thảo có công dụng bổ tỳ, nhuận phế, giải độc, điều vị. Có thể sử dụng sống để giải độc, chữa ho, mụn nhọt, viêm họng, giải độc phụ tử. Hoặc nướng, tẩm mật sao gọi là trích cam thảo sẽ giúp bổ tỳ, nhuận phế để chữa chữa tỳ hư, ỉa chảy, vị hư mà khát nước, phế hư mà ho.
Cam thảo được sử dụng trong tây y chữa viêm loét dạ dày-tá tràng, suy thượng thận (addison)
Liều dùng sử dụng 2 – 12g/24h sắc, bột, viên, rượu, cao. Không nên dùng cam thảo trong thời gian dài nó sẽ gây phù, giữ nước, ở mặt, toàn thân.
Thuốc bổ khí Đại táo
Sử dụng quả chín để chữa bệnh, giúp bổ tỳ nhuận phế, sinh tân, chữa tỳ hư sinh tiết tả, miệng khô khát nước, phế hư sinh ho, điều vị, giảm các cơn đau.
Liều dùng sử dụng từ 5-10 quả để sắc, rượu.
Thuốc Bạch truật
Củ sấy khô để chữa bệnh bằng cách thái mỏng hoặc để nguyên. Thuốc có vị đắng, ngọt, hơi ôn, giúp kiện tỳ hoá thấp, chỉ hãn, lợi tiểu, an thai, chữa tỳ hư gây trướng mãn, tiết tả, tự hãn, đạo hãn, chữa phù, viêm thận mãn, phù suy dinh dưỡng. Chữa động thai, sảy thai, đẻ non.
Sử dụng liều 6 – 12g/24h sắc, bột, rượu, cao để chữa bệnh.
Thuốc Hoàng kỳ
Sử dụng rễ để chữa bệnh sau khi đã trồng được 3 năm hoặc 6 – 7năm càng tốt. Hoàng kỳ có tính ngọt, ôn, phế tỳ được sử dụng bổ khí, cố biểu, lợi tiểu, thác sang.
Tẩm mật sao (trích kỳ) sẽ giúp bổ tỳ thăng dương,sa trực tràng, chữa tỳ hư sinh ỉa lỏng, khí huyết hư nhược.
Có thể dùng sống để chữa biểu hư ra nhiều mồ hôi trộm, mồ hôi, phù do viêm thận, suy dinh dưỡng, bài nùng sinh cơ, tiêu khát, huyết tý.
Liều lượng sử dụng từ 6 – 12g/24h sắc, bột, rượu cao
Nên kiêng kỵ với thực chứng, tích trệ.
Nguồn: Sieuthithuocviet.edu.vn
