Nhóm thuốc hormone- nội tiết có chứa dược chất nội tiết tố, nhóm thuốc này không được tự ý sử dụng bừa bãi mà cần có sự chỉ định của bác sĩ.
Vai trò của nhóm thuốc nội tiết có tác dụng điều hòa các chức năng bộ phận trong cơ thể cân bằng và mọi hoạt động diễn ra tốt nhất.
Vai trò của hormon trong cơ thể người
Hormon đóng vai trò quan trọng đối với cơ thể con người đó là các chất hóa học được bài tiết bởi các tuyến nội tiết hòa váo máu và được vận chuyển đến các tế bào để điều hòa chuyển hóa các hoạt động tế bào máy. Hormon được là nội tiết tố hoặc insulin được bài tiết bởi tuyến tụy, adrenalin được bài tiết bởi tuyến vỏ thượng thận… Nhờ đó các hormon này cơ thể mới điều hòa được quá trình tăng trưởng, phát triển, giữ nhịp sinh học, chuyển hóa năng lượng…
Mỗi loại hormon trong cơ thể con người chỉ tác dụng lên một cơ quan, bộ phận nào đó được gọi là mô đích. Đơn cử như TSH chỉ tác động lên tuyến giáp, ACTH chỉ tác động lên tuyến vỏ thượng thận hoặc hormon GH tác động lên mọi mô, cơ quan bộ phận giúp cơ thể tăng trưởng toàn diện.
Hormon có cấu trúc phức tạp hoặc đơn giản như cấu trúc phức tạp còn được gọi là cấu trúc steroid (hormon sinh dục), cấu trúc đơn giản là acid amin, polypeptide (hormon tuyến giáp, thượng thận).Chỉ với một liều hormon cũng gây ra những biến đổi lớn cho cơ thể.Vì vậy hormon có vai trò là công cụ hóa học truyền các tín hiệu từ tế bào này sang tế bào khác, gửi tín hiệu đến các cơ quan, mô, tế bào thông qua đường máu để thực hiện các chức năng.
Bởi vậy khi cơ thể mất cân bằng trong quá trình điều tiết hormon sẽ dẫn đến các bệnh lý, lúc này cơ thể có cơ chế “điều hòa ngược” điều hòa bài tiết hormon. Nghĩa là khi nồng độ hormone giảm, sẽ kích thích tuyến chỉ huy ra lệnh cho tuyến nột tiết bài tiết nhiều hormon hơn để đưa nồng độ hormon tăng trở lại mức bình thường. Ngược lại, khi nồng độ hormon tăng cao quá mức, tuyến chỉ huy ra lệnh cho tuyến nội tiết giảm bài tiết hormon để nồng độ hormon cân bằng.
Vậy sử dụng nhóm thuốc hormon – nội tiết như thế nào?
Nhịp sinh học của cơ thể dễ dàng bị phã vỡ bỏi các tác nhân như tuổi tác, rối loạn di truyền, bệnh tật, chất độc từ bên ngoài môi trường… đều ảnh hưởng tới khả năng bài tiết hormon. Rối loạn hormn sẽ có các tác động tiêu cực ảnh hưởng đến các chức năng, điều hòan cơ thể. Các rối loạn thường gặp như: điều hòa bài tiết hormon… và cần có sự can thiệp của các nhóm thuốc hormon – nội tiết sẽ giúp điều hòa các chức năng cơ thể.
Theo các nhà thuốc tân dược cho biết nhóm thuốc hormon nội tiết có dược lực học cũng như dược động học rất lớn nên khi sử dụng cần có sự chỉ định của bác sĩ. Mỗi một trường hợp sẽ có các điều trị và sử dụng thuốc khác nhau.
Đối với phụ nữ bác sĩ sẽ kê cho các hormon sinh dục nữ có chứa thành phần điều hòa bài tiết hormon đây là liệu pháp hormon thay thế điều trị các triệu chừng tiền mãn kinh. Hai hormone này sẽ giúp bổ sung sự thiếu hụt của cơ thể.
Hoặc đối với bệnh nhân nam bác sĩ sẽ cho bổ sung testosterone là hormon sinh dục nam để điều trị yếu sinh lý, tăng cường khả năng hoạt động tình dục hoặc trị rối loạn tình dục. Ngoài ra bệnh nhân sẽ được sử dụng các loại hormone điều hòa bài tiết hormon để điều trị suy giảm chức năng tuyến giáp.
Bên cạnh đó nhóm thuốc hormon – nội tiết được sử dụng để cân bằng sự dư thừa, hoạt động quá mức của hormon được gọi là thuốc kháng hormon, hoặc điều trị các bệnh như đái tháo đường, miễn dịch…
Nguy cơ khi sử dụng thuốc hormon – nội tiết không đúng
Không chỉ nhóm thuốc hormon –nội tiết mà các vitamin khoáng chất khi sử dụng quá liều đều gây ra tai biến cho con người. Các bất lợi khi sử dụng thuốc hormon- nội tiết không đúng liều lượng sẽ gây ra các phản ứng có hại (ADR). ADR chỉ các tác dụng phụ, ngoại ý, tác dụng không mong muốn…Bởi vậy bệnh nhân lưu ý khi sử dụng thuốc hormon – nội tiết cần có đơn kê của bác sĩ để tránh các nguy hại cho cơ thể, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng con người.
Các liệu pháp hormon thay thế đã được chứng minh giúp cải thiện đáng kể các hội chứng hậu mãn kinh, giảm nguy cơ gãy xương, khắc phục các hiện tượng teo và viêm teo của đường tiết niệu.
Bởi vậy việc bổ sung các hormon như estrogen, testoteron , androgen… đòi hỏi phải có kiến thức chuyên môn, hiểu biết cao hoặc sử dụng có chỉ định của bác sĩ và tuân thu đúng các nguyên tắc điều trị.
Chống chỉ định nhóm thuốc hormon – nội tiết
Chống chỉ định ở đây tức là không được dùng liệu pháp hormon thay thế cho phụ nữ ngờ rằng có thai, đang mang thai, chảy máu bất thường âm đạo. Người có tiền sử bị nhồi máu cơ tim,huyết khối, cácbệnh về gan
Bác sĩ nên cân nhắc cho sử dụng hormon với liều thấp nhất và thận trọng với các tác dụng phụ thuộc loại hiếm nhưng nghiêm trọng mới được ghi nhận như: ung thư vú, ung thư tử cung, nhồi máu cơ tim, huyết khối, hoặc các triệu chứng như đau đầu, đau bầu ngực, nôn..
Nguồn: Sieuthithuocviet.edu.vn
