Thuốc lá là một cây có tính độc, nhất là những lá già có hàm lượng nicotin cao thì tính độc cao hơn. Vậy công dụng cũng như liều dùng vị thuốc này như thế nào.
Tác dụng dược lý và công dụng cây thuốc lá
Cây thuốc lá là cây gì?
Cây thuốc lá (yên thảo) là cây thảo, sống hàng năm, phần gốc thân hóa gỗ ít nhiều. Thân thảo mọc đứng, trên thân có nhiều lông, có phân cành tại ngọn cây, phân thành nhiều lá tại phía trên bé hơn, lá hình lưỡi mác. Phiến lá to có thể dài 60 – 75cm, rộng 30 – 50cm, không thấy cuống lá, một mẩu lá phía dưới ôm vào thân – nguồn Y Dược tổng hợp.
Thuốc lá sấy khô còn chứa tới 20% nước, 15-20% chất vô (chủ yếu là kali, canxi, photphát, nitrat). Thành phần chất hữu cơ bao gồm: 40% gluxit (8-12% tinh bột, 2-4% đường tan, pectin & xenluloza); 15-20% axit hữu cơ chủ yếu là axit malic, các hợp chất đa phenol, tinh dầu linalola & bocneola & hoạt chất nicotin là một ancaloit tự nhiên.
Sự thay đổi thành phần hóa học sau chế biến
Thành phần thuốc lá thay đổi nhiều trong quá trình phơi sấy & chế biến. Thường bao giờ trong thuốc lá phơi sấy hay chế biến, người ta nhận thấy:
Cây thuốc lá là cây gì?
- Tinh bột & đường hầu nhu giảm hoàn toàn.
- Axit malic giảm.
- Các protit thoái hóa & xuất hiện các dạng họp chất tan như axit amin, asparagin.
- Hàm lượng nicotìn có thể bị giảm, ngược lại hàm lượng axit nicotinic có thể tăng lên, hàm lượng axit clorogenic cũng giảm xuống.
- Các hợp chất đa phenol bị ôxy hóa làm cho thuốc lá chuyển màu nâu.
- Xuất hiện các axit béo tự do, các ancol & este thơm.
Tác dụng dược lý
Bác sĩ Tú Anh (GV Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur) cho biết: Thuốc lá là một cây độc, nhất là những lá già, có hàm lượng nicotin cao. Người ta đã thấy người lớn đã chết do đã dùng 15 đến 20 gam thuốc lá dưới dạng hãm để thụt. Trẻ con chỉ cần vài gam cũng gây chết.
Một số con vật nuôi trong nhà cũng rất nhậy cảm với nicotin nhưng người ta thấy một số con vật nhai lại có thể ăn những cây thuốc lá non mà không bị ngộ độc.
Nicotin là một chất độc mạnh hơn: Liều chết cho một người lớn là 0,06gam.
Gần đây, những công trình nghiên cứu cho biết thuốc lá đóng vai trò làm tăng những bệnh tim mạch & một số dạng ung thư. Thống kê cho biết số người hút thuốc lá bị chết do ung thư phổi cao hơn là số người không hút. Nhựa của khói thuốc lá bôi lên da chuột có thể gây ung thư da. Cho nên gần đây người ta đang tìm cách hạn chế sự độc hại của thuốc lá bằng vận động không hút thuốc lá, hoặc hút thuốc lá đã loại bớt nicotin, hay hút thuốc lá có những đầu lọc bớt nicotin.
Công dụng & liều dùng của cây thuốc lá
Mặc dầu biết hút thuốc lá là một chất độc, nhưng việc tiêu thụ thuốc lá trên thế giới ngày càng tăng. Người ta đã ước tính bình quân một đầu người, một năm tại Thụy Sỹ dùng tới 5kg thuốc lá, tại Mỹ mỗi người mỗi năm tiêu thụ 4,8kg, tại Pháp 2,3kg.
Công dụng cây thuốc lá là gì?
Hiện nay thuốc lá, thuốc lào ít dùng làm thuốc đối với người. Trong nhân dân, người ta dùng thuốc lào, thuốc lá để đắp vào những nơi đứt tay chân, chảy máu để cầm máu. Còn dùng chữa rắn rết côn trùng cắn.
Thuốc lá hay dược dùng chữa bệnh cho gia súc & phòng trừ sâu bệnh cho cây trồng (bảo vệ thực vật).
Đối với cây trồng người ta dùng bột vụn thuốc lá (dư phẩm của công nghiệp thuốc lá), dịch chiết thuốc lá hay dư phẩm công nghiệp thuốc lá thường có hàm lượng nicotin sunfat khoảng từ 10 đến 20g. Khi dùng người ta pha loãng thành dung dịch chứa 1% nicotin rồi phun lên cây có sâu bọ. Nicotin không độc với cây trồng, nhưng sâu bọ hoặc tiếp xúc, hoặc hút nước có nicotin hoặc hít hơi thuốc sẽ bị ngộ độc. Tuy nhiên vì đây là chất độc, cho nên việc sử dụng phải theo đúng những quy định để tránh ngộ độc cho người sử dụng.
Đối với súc vật người ta dùng thuốc lá thuốc lào pha nước để chữa ghẻ, chấy rận, bọ chó. Dùng dung dịch chứa 1% nicotin. Tránh bôi lên những nơi da bị sây sát để tránh ngộ độc.
Đôi khi người ta dùng trị giun sán cua bò, dê với liều 5 – 6ml đối với bò, 1 – 2ml đối với dê, cao thuốc lá có chứa 40% nicotin.
Nguồn: sieuthithuocviet.edu.vn – Tú Anh (Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur)
