Vitamin là những thành phần có trong thức ăn hàng ngày của chúng ta,vitamin không sinh ra năng lượng để duy trì sự sống nhưng nó giúp cho các tế bào sống hoạt động tốt.
Vitamin và những điều lưu ý khi sử dụng
Cho nên Vitamin rất cần thiết, nó có tác dụng duy trì các quá trình chuyển hóa bảo đảm sự sinh trưởng và hoạt động bình thường của cơ thể.
Các chuyên gia y tế tại Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur cho biết: Vitamin có hai loại chính đó là Vitamin hòa tan trong dầu hoặc hòa tan trong nước.Hiện nay rất nhiều người trong đó có cả thầy thuốc quan niệm rằng Vitamin là thuốc bổ,cho nên uống thường xuyên nên dẫn tới hiện tượng thừa Vitamin và có thể gây nên những hệ lụy cho sức khỏe.Trong bài viết này tôi chỉ đề cập đến các vitamin tan trong dầu.
Đặc điểm của vitamin tan trong dầu và nhu cầu của cơ thể
Vitamin tan trong dầu là vitamin hòa tan trong acid béo hay gọi là mỡ, vậy khi cơ thể không hấp thu được mỡ thì cũng không hấp thu được những vitamin này. Quá trình hấp thu đòi hỏi phải có chất nhũ hóa cho nên để thuốc hấp thu tốt thì nên uống trong hoặc sau bữa ăn. Khi dùng quá liều, các vitamin này không thải trừ hết qua thận mà tích lũy chủ yếu ở gan và mô mỡ, do đó khi dùng liều cao và kéo dài sẽ gây độc tính, đặc biệt là vitamin A và D. Do tích lũy trong cơ thể nên các triệu chứng thiếu thường xuất hiện chậm
Vitamin A có trong rau quả màu đỏ.
Đặc điểm của vitamin tan trong dầu và nhu cầu của cơ thể
Nhu cầu hàng ngày về vitamin tan trong dầu đối với người bình thường phụ thuộc vào lứa tuổi, cụ thể: với trẻ dưới 1 tuổi, nhu cầu vitamin A là 1.500IU/ngày, vitamin D là 400IU/ngày, vitamin E là 5IU/ngày; với trẻ từ 1 – 4 tuổi, nhu cầu vitamin A là 2.500IU/ngày, vitamin D là 400IU/ngày, vitamin E là 10IU/ngày;
Bổ sung vitamin tan trong dầu như thế nào?
Các vitamin luôn có sẵn trong ngũ cốc và thực phẩm, vì vậy đối với những người không có quá trình rối loạn hấp thu ở đường tiêu hóa (tiêu chảy, tắc mật, viêm tụy, loét dạ dày – tá tràng…) và không ăn kiêng, có chế độ ăn cân đối với thực phẩm đảm bảo chất lượng thì không nhất thiết phải bổ sung dưới dạng thuốc.
Theo chia sẻ từ BS Phạm Hữu (Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur) tại Tin Y Dược, khi thiếu vitamin nhẹ có thể điều trị bằng cách ăn các thực phẩm có chứa nhiều vitamin. Vitamin A có nhiều trong gan cá thu, trứng, thịt, cá, sữa, gấc, cà chua, cà rốt và rau xanh. Vitamin D chủ yếu có trong thức ăn từ động vật: sữa, bơ, gan, trứng, thịt. Vitamin E có nhiều trong dầu thực vật: dầu cám, dầu lạc và trong các hạt nảy mầm, rau xanh; có một lượng nhỏ trong lòng đỏ trứng gà, gan…
Việc bổ sung vitamin dưới dạng thuốc chỉ khi thiếu trầm trọng hoặc trong trường hợp chưa có điều kiện thay đổi chế độ ăn. Thường thì ít có hiện tượng thiếu đơn độc một chất, vì vậy việc bổ sung vitamin dưới dạng hỗn hợp có hiệu quả hơn khi dùng các chất đơn lẻ. Tỷ lệ phối hợp các công thức tùy trường hợp thì khác nhau nên khi lựa chọn phải căn cứ vào nguyên nhân gây thiếu để bổ sung cho phù hợp.
Thừa vitamin tan trong dầu – điều gì sẽ xảy ra?
Nhóm vitamin tan trong dầu có thể gây ra tình trạng thừa vitamin nếu lạm dụng thuốc, ngoài ra gặp trong một số ít trường hợp thừa vitamin cấp tính do ăn loại thức ăn có chứa lượng lớn vitamin tan trong dầu, Khi lượng vitamin dư thừa quá nhiều sẽ dẫn đến tình trạng ngộ độc thuốc, tùy thuộc vào loại vitamin dư thừa mà có các biểu hiện lâm sàng khác nhau:
Vitamin A
Vitamin A dùng thừa sẽ xuất hiện các triệu chứng: ngứa da vẩy nến, sung huyết ở da và các niêm mạc, tóc khô, xơ xác, dễ gãy, chán ăn, buồn nôn, giảm prothrombin, chảy máu và thiếu máu.
Bổ sung vitamin tan trong dầu như thế nào?
Trẻ em dưới 4 tuổi thường xuyên uống vitamin A có hàm lượng lớn hơn hoặc bằng 5.000 IU/ngày có thể bị ngộ độc mạn tính với triệu chứng đau xương, ban đỏ, viêm da tróc vảy, viêm miệng… Nếu dùng liều vitamin A lớn hơn hoặc bằng 100.000 IU/ngày có thể gây phồng thóp, co giật, tăng áp lực sọ não.
Phụ nữ có thai dùng kéo dài vitamin A > 5.000 IU/ngày nếu thừa vitamin A, gây quái thai.
Vitamin D
Dùng vitamin D liều cao làm tăng calci trong máu, gây mệt mỏi, chán ăn, nôn, tiêu chảy, đau nhức xương khớp. Ngoài ra còn có thể gây tổn thương thận, tăng huyết áp.
Vitamin E
Thừa vitamin E, dùng liều cao trên 3.000 IU/ngày có thể gây rối loạn tiêu hóa như buồn nôn, đầy hơi, tiêu chảy, đau đầu, chóng mặt, viêm ruột hoại tử. Vì vậy, để tránh thừa vitamin cần chú ý:
Khi dùng thuốc ở dạng hỗn hợp vitamin thì phải phân biệt các công thức dành cho trẻ em dưới 1 tuổi, cho trẻ dưới 4 tuổi và cho người lớn (tính từ 11 tuổi trở lên).
Đường đưa thuốc ưu tiên trong mọi trường hợp là đường uống. Đường tiêm chỉ dùng trong khi cần bổ sung gấp vi chất và trong nuôi dưỡng nhân tạo ngoài đường tiêu hóa.
Trên đây là những điều khi mọi người chú ý khi dùng các loại Vitamin đặc biệt với những loại Vitamin tan trong dầu
Theo Phạm Hữu – Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur (sieuthithuocviet.edu.vn)
