Thuốc Etomidat thuộc nhóm thuốc gây tê, gây mê được bào chế dưới dạng dung dịch tiêm để dễ dàng đưa vào cơ thể con người với các tác dụng gây mê, nhanh, êm dịu, tỉnh nhanh.
Dược động học của thuốc Etomidat
Etomidat có thể liên kết với các protein huyết tương đến 85% đi qua hàng rào máu não. Sau 10-20 giây đưa vào cơ thể thuốc sẽ có tác dụng nhanh chóng và duy trì công dụng được khoảng 20-30 sau khi tiêm liều duy nhất.
Thuốc được chuyển hóa qua gan, đào thải qua hệ thống bài tiết, một phần nhỏ còn lại sẽ có thời gian bán thải trong vòng 9h.
Công dụng chính của Etomidat
Etomidate là thuốc ngủ không barbiturat, không giảm đau, thời gian tác dụng ngắn. Nếu tiêm thuốc đường tĩnh mạch với liều lượng 0,3mg/kg sẽ duy trì tác dụng gây mê khoảng 5 phút. Thuốc chủ yếu được dùng để gây mê khởi sau đó kết hợp cùng thuốc mê hô hấp để duy trì mê.
Thuốc có thể ổn định tim mạch, hệ hô hấp, lưu lượng tim, áp suốt tâm trương nên có thể dùng cho bệnh nhân bị suy giảm chức năng cấp oxy và máu tới cơ tim.
Tuy nhiên thuốc được chỉ định dùng để dẫn mê và gây mê ngắn hạn.
Chống chỉ định Etomidat
Bệnh nhân bị mẫn cảm với Etomidat hoặc nhũ dịch dầu.
Bệnh nhân bị rối loạn chức năng sinh tổng hợp nhân Hem về mặt di truyền không được chỉ định dùng hoặc dùng sau khi đã cân nhắc các lợi ích và nguy cơ tiềm tàng.
Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ dưới 6 tháng không được dùng Etomidat để điều trị tuy nhiên nếu điều trị nội trú và chỉ định bắt buộc sử dụng cần phải theo dõi lâu dài.
Thận trọng khi dùng Etomidat
Thuốc Etomidat khi sử dụng kéo dài nguy cơ gây suy vỏ thượng thận thoáng qua.
Yêu cầu bác sĩ có kỹ năng đặt ống nội khí quản, có sẵn các thiết bị hô hấp nhân tạo mới được sử dụng Etomidat
Không dùng cho bệnh nhân lái xe ô tô, xe máy, vận hành máy móc ít nhất 24 giờ sau khi dùng thuốc.
Chỉ định cho phụ nữ có thai khi thực sự không có lựa chọn nào khác. Nếu dùng cho mẹ đang cho con bú cần ngưng 24 giờ sau khi dùng thuốc mới cho con bú tiếp. Và sữa mẹ sau 24 giờ phải vắt bỏ đi.
Khả năng tương tác thuốc Etomidat
Khi dùng chung với các nhóm thuốc an thần như opiates, giảm đau và rượu tác dụng gây ngủ của Etomidat sẽ tăng cao.
Không dùng Etomidat với thuốc tiêm khác khi chưa kiểm tra sự tương tác thuốc.
Không dùng đồng thời Etomidat với các thuốc tiêm cùng một đường tiêm nếu chưa chứng minh được tính tương tác. Có thể tiêm Etomidate vào bộ dây truyền dung dịch đẳng trương Natri Clorid nhưng phải tạm ngừng truyền.
Những tác dụng phụ của Etomidat
Khi dùng thuốc Etomidat đáp ứng của vỏ thượng thận với các tác nhân kích thích sẽ bị giảm rõ rệt khoảng 6-24 giờ.
Bệnh nhân được tiêm một liều duy nhất sẽ có những cử động ngoài ý muốn như rung, giật cơ. Để tránh các hiện tượng này có thể dùng thuốc mê thuộc nhóm opiates hoặc benzodiazepin trước khi dùng etomidat.
Có thể gây buồn nôn, nôn mửa do các nhóm thuốc opiates dùng đồng thời hoặc được dùng để chuẩn mê gây ra, hoặc bị ho, nấc và rét run.
Hướng dẫn các sử dụng thuốc Etomidat
Thuốc Etomidat được sử dụng theo liều lượng cơ thể và tác dụng lâm sàng. Các nhà thuốc tân dược khuyến cáo nên sử dụng theo liều lượng sau đây:
Về nguyên tắc thuốc Etomidat có tác dụng gây ngủ với liều lượng 15-0,3 mg etomidat/kg thể trọng, tương ứng với 0,075-0,15 ml Etomidat/kg thể trọng.
Trẻ em dưới 15 tuổi và người lớn tuổi dùng liều duy nhất 0,15-0,2 mg etomidat, tương ứng với 0,075-0,1 ml Etomidat/kg thể trọng. Liều lượng sẽ được điều chỉnh theo tác dụng lâm sàng.
Bệnh nhân bị xơ gan hoặc được chuẩn mê bằng các nhóm an thần, nhóm opiates hoặc giảm đau cần phải giảm liều dùng.
Gây mê đặc biệt cho bệnh nhân bị động kinh liên tục, các cơn liên tiếp cần tiêm nhanh trong vòng 10 giây với đủ liều etomidate (0,3 mg/kg thể trọng, tương ứng với 0,15 ml Etomidate/kg thể trọng).
Thuốc Etomidat cần được tiêm bằng đường tĩnh mạch, tiêm thật chậm mỗi một liều kéo dài khoảng 30 giây, ngắt quãng nếu cần.
Không được tiêm vào động mạch vì Etomidat có nguy cơ gây ra hoại tử, tiêm ngoài tĩnh mạch sẽ rất đau.
Cần có sự chuẩn mê để tránh co giật rung cơ trước khi dùng Etomidat. Đơn cử dùng diazepam bằng đường tiêm bắp khoảng 1 giờ hoặc tiêm tĩnh mạch 10 phút trước khi tiêm Etomidat.
Thực hiện tiêm Etomidat trong điều kiện vô trùng vì thuốc không có chứa các chất bảo quản nên sau khi mở nắm cần được tiêm ngay. Bởi nhũ dịch dầu tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển, phần không dùng đến sẽ phải hủy bỏ. Nên lắc kĩ ống tiêm trước khi đưa vào cơ thể để các hoạt chất được phân bố đồng đều.
Nguồn: Sieuthithuocviet.edu.vn
