Việc lạm dụng kháng sinh đang gây ra tình trạng kháng kháng sinh ngày càng gia tăng. Xét nghiệm kháng sinh đồ có vai trò to lớn trong việc chẩn đoán và điều trị bệnh.
Kháng sinh đồ là gì?
Kháng sinh đồ là phương pháp thực hiện nhằm xác định mức độ nhạy cảm của kháng sinh thử nghiệm đối với vi khuẩn gây bệnh, cũng có nghĩa là phát hiện sự đề kháng kháng sinh của vi khuẩn thử nghiệm.
Hiện nay theo tin tức y dược tổng hợp cho thấy, tại các cơ sở y tế có rất nhiều phương pháp kháng sinh đồ, trong đó phương pháp khoanh giấy kháng sinh khuếch tán trong thạch được áp dụng phổ biến nhất nhờ kỹ thuật đơn giản, thực hiện dễ dàng giúp các y bác sĩ đưa ra phác đồ điều trị bệnh tốt nhất.
Khi nào cần làm kháng sinh đồ?
Tất cả các trường hợp bệnh nhân nghi ngờ nhiễm khuẩn và có nguy cơ kháng thuốc kháng sinh.
Các trường hợp bệnh nhân có sốt (triệu chứng nhiễm khuẩn) và chưa sử dụng kháng sinh khi mới nhập viện nên ưu tiên làm kháng sinh đồ để đạt kết quả cao.
Phương pháp kháng sinh đồ được thực hiện như thế nào?
Các chuyên gia Xét nghiệm tại Cao đẳng Y Dược Sài Gòn– Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur chia sẻ quy trình làm xét nghiệm kháng sinh đồ như sau:
Mẫu bệnh phẩm được lấy ở những vị trí cơ quan mà vi khuẩn phát triển gây nên tình trạng nhiễm khuẩn ở bệnh nhân. Các mẫu bệnh phẩm thường lấy là máu, nước tiểu, đờm, dịch mũi, dịch hầu họng, dịch não tủy…
Sau khi lấy, mẫu bệnh phẩm này sẽ được nuôi cấy trên những môi trường khác nhau để vi khuẩn gây bệnh phát triển. Từ đó, vi khuẩn gây bệnh sẽ được phân lập trên môi trường nuôi cấy thích hợp để lựa chọn thực hiện kháng sinh đồ.
Nhân viên y tế tiến hành lấy mẫu bệnh phẩm rồi nuôi cấy trên đĩa thạch có chứa môi trường dinh dưỡng đặc biệt để nuôi cấy vi khuẩn gây bệnh.
Lựa chọn dòng thuần vi khuẩn gây bệnh bằng cách phân lập và định danh.
Một lượng vi khuẩn thích hợp được lấy và trải trên đĩa thạch, đặt các đĩa kháng sinh vào đĩa thạch (đĩa kháng sinh là những mảnh giấy tròn có tẩm kháng sinh với hàm lượng nhất định). Các đĩa thạch được ủ ấm ở nhiệt độ 35 – 37 ̊C.
Sau 24 – 48 giờ tiến hành đọc kết quả: kháng sinh từ khoanh giấy khuếch tán ra môi trường thạch ức chế sự phát triển của vi khuẩn, vì thế tạo vòng tròn không có vi khuẩn hay còn gọi là vùng ức chế xuất hiện trên bề mặt đĩa thạch. Dựa vào đường kính của vùng ức chế các kĩ thuật viên và bác sĩ sẽ xác định được độ nhạy của kháng sinh cũng như độ kháng kháng thuốc của vi khuẩn. Đường kính vùng ức chế tỷ lệ thuận với mức độ nhạy cảm. Ví dụ:
- Đường kính ≤ 11mm: Vi khuẩn kháng thuốc kháng sinh.
- Đường kính 12 – 15mm: Trung gian.
- Đường kính ≥ 16mm: Kháng sinh nhạy với vi khuẩn gây bệnh.
Từ kết quả kháng sinh đồ, bác sĩ sẽ lựa chọn các loại kháng sinh có độ nhạy cao để đưa ra phác đồ điều trị cho bệnh nhân.
Ý nghĩa của kháng sinh đồ có tác dụng gì trong y học lâm sàng?
Xác định và định danh được vi khuẩn gây bệnh, đồng thời đánh giá mức độ nhạy cảm của kháng sinh đó đối với vi khuẩn gây bệnh giúp
Trên lâm sàng, các bác sĩ sẽ chọn lựa kháng sinh tốt nhất, đưa ra phác đồ điều trị phù hợp cho từng bệnh nhân. Tránh việc lạm dụng thuốc kháng sinh quá đà để giảm thiểu tình trạng kháng thuốc kháng sinh của vi khuẩn.
Nguồn: sieuthithuocviet.edu.vn
