Thuốc kháng histamin được coi là một loại Dược phẩm đối kháng lại hoạt động của các thụ thể histamin trong cơ thể. Loại thuốc này được sử dụng khá phổ biến trong điều trị dị ứng hiện nay.
Những điều cần lưu ý khi dùng thuốc kháng histamin điều trị dị ứng
Hiện tại, tiết trời đang chuyển sang mùa hè, khí hậu nóng ẩm thất thường là điều kiện thuận lợi cho chứng bệnh dị ứng phát triển. Khi đó, người bệnh sẽ được chỉ định dùng các thuốc kháng histamin. Để việc dùng thuốc kháng histamin thực sự hiệu quả và tránh các tác dụng phụ, các Dược sĩ tại siêu thị thuốc việt xin đưa ra những lưu ý khi dùng thuốc mà người bệnh cần biết sau đây.
Cấu trúc và phân loại của thuốc kháng histamin
Theo nhiều Dược sĩ trong nước cho biết, có rất nhiều chất đối kháng chọn lọc trên 3 receptor khác nhau của histamin như thuốc đối kháng H2 receptor và đối kháng H3 đang trong giai đoạn nghiên cứu. Trong phạm vi bài viết này sẽ giới thiệu cho bạn đọc về thuốc đối kháng chọn lọc trên receptor H1.
Dựa vào Dược động học, tác dụng của thuốc, giảng viên Cao đẳng Dược cho biết các thuốc kháng H1 được xếp thành 2 thế hệ:
- Thế hệ I: Là các thuốc có thể đi qua hàng rào máu não dễ dàng, có tác dụng trên receptor H1 cả trung ương và ngoại vi, có tác dụng chống nôn, an thần và có tác dụng kháng cholinergic giống atropin.
- Thế hệ II: Gồm các thuốc rất ít đi qua hàng rào máu não, có thời gian bán thải dài, ít tác dụng trên H1 trung ương, chỉ có tác dụng trên H1 ngoại vi, không có tác dụng kháng cholinergic, không an thần và không có tác dụng chống nôn, chống say tầu xe.
Dị ứng và tác dụng của thuốc kháng Histamin
Trong thực tế cho biết, histamin là một trong những chất trung gian giữ vai trò quan trọng cho việc điều trị dị ứng. Trên cơ thể con người, histamin có sẵn trong các mô như: da, phổi, niêm mạc miệng, dạ dày. Khi cơ thể bị dị ứng, các tác nhân gây dị ứng sẽ tác động lên phức hợp protein và giải phóng ra histamin, gây ra các dấu hiệu của dị ứng như phát ban, đỏ da, phù nề, khó thở, ngứa, ho, buồn nôn… cho đến các phản ứng trầm trọng như sốc phản vệ.
Các thuốc kháng histamin H1 thế hệ cũ (thế hệ 1) như diphenhydramine, chlorpheniramine, hydroxyzine và promethazine, mặc dù có tác dụng chống dị ứng tương đối tốt nhưng cũng có thể gây ra khá nhiều tác dụng phụ như các loại thuốc tân Dược gây buồn ngủ, khô mắt, khô miệng, nhìn mờ và kích động. Để khắc phục những mặt hạn chế trước đây, các thuốc kháng H1 thế hệ 2 như cetirizin, loratidin, acrivastin, fexofenadin, terfenadin, astemizol… đã ra đời và được sử dụng ngày càng rộng rãi.
Dị ứng và tác dụng của thuốc kháng Histamin
Thuốc kháng histamin được dùng trong những trường hợp nào?
Cũng như những loại Dược phẩm khác, thuốc kháng histamin cũng có những trường hợp dùng nhất định như sau:
- Viêm mũi dị ứng: Là bệnh có thể xảy ra theo mùa hoặc quanh năm. Các thuốc kháng histamin H1 thế hệ 2 được chứng minh là có hiệu quả và an toàn trong việc kiểm soát các triệu chứng của viêm mũi dị ứng như ngứa mũi, chảy nước mũi, nước mắt. Khi người bệnh dùng phối hợp các thuốc kháng histamin H1 thế hệ 2 với các thuốc co mạch như pseudoephedrine giúp tăng hiệu quả của các thuốc này trong điều trị triệu chứng nghẹt mũi. Thuốc kháng histamin H1 thế hệ 2 có cả dạng nhỏ mũi, cho tác dụng nhanh hơn nhưng thời gian tác động cũng ngắn hơn so với đường uống.
- Mề đay và viêm da cơ địa: Các thuốc kháng histamin H1 thế hệ 2 đã cho thấy hiệu quả tốt trong việc kiểm soát các triệu chứng của bệnh mày đay và viêm da cơ địa như giảm ngứa, giảm lichen hóa, giảm số lượng và kích thước ban đỏ. Ngoài ra, ở trẻ bị chàm cơ địa dị ứng và có dị ứng với các dị nguyên như bụi nhà, phấn hoa, việc điều trị kéo dài với các thuốc kháng histamin H1 thế hệ 2 như cetirizine có thể giúp giảm nguy cơ mắc hen phế quản.
- Viêm kết mạc dị ứng: Các loại kháng histamin H1 thế hệ 2 có hiệu quả kiểm soát tốt các triệu chứng ngứa mắt, đỏ mắt và chảy nước mắt.
Ngoài ra, các thuốc này còn được sử dụng trong một số biểu hiện dị ứng khác ở trẻ em như phản ứng dị ứng do côn trùng đốt, sốc phản vệ, bệnh lý tăng tế bào mast…
Những lưu ý khi dùng thuốc kháng histamin
Là một trong nhiều loại thuốc kháng sinh điều trị hiệu quả các bệnh về dị ứng nên khi sử dụng, người bệnh cần chú ý những điều sau để thuốc có hiệu quả 1 cách tối đa.
- Thuốc kháng histamin chỉ giúp điều trị triệu chứng dị ứng chứ không điều trị được nguyên nhân.
- Trong trường hợp dị ứng nặng (như sốc phản vệ), histamin giải phóng ồ ạt, một mình thuốc kháng histamin H1 không thể giải quyết được mà phải cộng thêm với các biện pháp hồi sức cấp cứu, thuốc trợ tim mạch (adrenalin), kèm thở ôxy để hỗ trợ hô hấp…
- Một số loại thuốc kháng histamin H1 thế hệ 1 (clorpheniramin maleat…) hay được sử dụng trong các chế phẩm trị cảm cúm, ho, sổ mũi, nhưng chúng có tác dụng phụ là ức chế thần kinh trung ương, do vậy không nên sử dụng khi đang lái tàu xe, làm việc trên cao, công việc cần sự tỉnh táo. Tuyệt đối không uống rượu khi dùng thuốc.
Những lưu ý khi dùng thuốc kháng histamin
Hy vọng những thông tin trên có thể giúp bạn đọc có cái nhìn đa chiều về thuốc kháng histamin, giúp điều trị các bệnh dị ứng tốt cách tốt nhất có thể.
Nguồn: sieuthithuocviet.edu.vn
