Calcitonin được bào chế dưới dạng tiêm hoặc dạng xịt thuộc nhóm thuốc phòng ngừa các chứng loãng xương, ức chế tiêu xương, đồng thời chống tăng calci huyết ở con người.
Dược lực học của thuốc Calcitonin
Calcitonin có chứa khoảng 32 axit amin với công dụng điều hòa hệ thần kinh trung ương để chuyển đổi chất khoáng, ngăn ngừa tình trạng loãng xương, tiêu xương cho con người. Đồng thời làm giảm nồng độ Calci huyết thanh đối lập với tác dụng của hormone tuyến giáp.
Calcitonin được sử dụng điều trị cho bệnh nhân bị tăng calci huyết do carcinom, đau tủy xương hoặc cường tuyến cận giáp tiên phát. Đối với bệnh nhân bị cường cận giáp tiên phát sẽ đáp ứng thuốc kém hơn.
Với bệnh nhân bị ung thư di căn sử dụng Calcitonin để điều trị dự phòng, hoặc bệnh nhân bị di căn xương có thể dùng Calcitonin phối hợp với thuốc giảm đau. Calcitonin có dược lực học có thể tác động trực tiếp lên thận như làm tăng sự bài tiết phosphat, natri, calci, do ức chế sự tái hấp thu ở ống thận.
Dược động học của thuốc Calcitonin
Thông thường thuốc Calcitonin là polypeptid nên chúng sẽ dễ dang bị phá hủy khi đưa vào dạ dày bởi vậy thuốc được tiêm dưới da hoặc phun mũi. Sau khi tiêm dưới da khoảng 4h đồng hồ thuốc sẽ phát huy hiệu lực và có tác dụng từ 8-24 giờ.
Nếu dùng đường mũi thuốc được hấp thụ qua niêm mạc mũi nồng độ thuốc có trong huyết tương khi đạt đỉnh vào khoảng 31-39 phút .
Thuốc Calcitonin có sự chuyển hóa nhanh chủ yếu ở thận, máu và mô ngoại biên. Thuốc có thể đào thải qua hệ bài tiết một lượng nhỏ Calcitonin hoặc các chất chuyển hóa không có hoạt tính.
Calcitonin dùng cho những đối tượng nào?
Thuốc Calcitonin được dùng để điều trị bệnh xương Paget (viêm xương biến dạng).
Bệnh nhân bị tăng calci huyết do ung thư di căn xương, carcinom và đa u tủy xương.
Bệnh nhân bị bệnh xương thứ phát do suy thận.
Thuốc được dùng để điều trị loãng xương ở phụ nữ mãn kinh, kết hợp với dùng calci và vitamin D để ngăn ngừa tiến triển mất khối lượng xương.
Chống chỉ định thuốc Calcitonin
Bệnh nhân mẫn cảm với calcitonin.
Bệnh nhân bị dị ứng hoặc có tiền sử dị ứng với protein.
Không dùng cho phụ nữ đang trong thời gian mang thai, cho con bú
Tác dụng phụ của thuốc Calcitonin
Khi sử dụng thuốc bệnh nhân sẽ có những tác dụng phụ không mong muốn như buồn non, đỏ bừng khoảng 15-20% trường hợp. Cảm giác kim châm ở các bộ phận trên cơ thể, chán ăn, mệt mỏi. Có thể bị phù ở chỗ tiêm, đái rắt, đa niệu.
Ngoài ra bệnh nhân có thể bị chóng mặt, đau đầu, hoa mắt, ớn lạnh. Nổi ban ngứa mẩn đỏ, mày đau, dị cảm, mệt mỏi, người yếu.
Cách sử dụng Calcitonin
Theo các nhà thuốc tân dược cho biết thuốc Calcitonin người được tính theo đơn vị mg, còn Calcitonin cá hồi được tính theo đơn vị quốc tế.
Dùng thuốc Calcitonin điều trị bệnh xương Paget
Calcitonin cá hồi: Nên được tiêm bắp hoặc tiêm dưới da; liều tiêm ban đầu: mỗi lần 100 đvqt, ngày một lần. Liều duy trì: mỗi lần 50 đvqt, ngày một lần hoặc 50 – 100 đvqt, 1 – 3 ngày một lần.
Calcitonin người: Tiêm dưới da; liều ban đầu: mỗi lần 0,5 mg, ngày một lần (tối đa mỗi lần 0,5 mg, ngày hai lần). Tiêm liều duy trì: Mỗi lần 0,5 mg, mỗi tuần 2 – 3 lần; hoặc 0,25 mg, mỗi ngày một lần.
Bệnh nhân bị tăng calci huyết do di căn xương do carcinom, đau tủy xương:
Calcitonin cá hồi: Tiêm bắp hoặc tiêm dưới da, liều ban đầu 4 đvqt/kg, 12 giờ một lần; có thể tăng liều tới 8đvqt/kg, 12 giờ một lần, cho tới tối đa 6 giờ một lần.
Điều trị loãng xương ở phụ nữ sau mãn kinh:
Dùng calcitonin kết hợp với dùng đủ lượng calci như calci carbonat, calci gluconat… với liều lượng tối thiểu 1000mg calci mỗi ngày.
Liều calcitonin khuyến cáo như sau: Calcitonin cá hồi: Tiêm bắp hoặc tiêm dưới da: mỗi lần 100 đvqt, ngày một lần hoặc 2 ngày một lần. Phun niêm mạc mũi: 200 đvqt (1 lần phun)/ngày.
Đối với trẻ em chưa có số liệu cũng như khuyến cáo dùng cho trẻ em.
Nên sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ, dùng đúng liều lượng để tránh tác dụng phụ cũng như tránh tương tác thuốc.
Nguồn: Sieuthithuocviet.edu.vn
