Bệnh sỏi thận là bệnh lý chiếm tỷ lệ khá cao trong các bệnh lý về sỏi đường tiết niệu. Sỏi thận cũng là một trong những nguyên nhân phổ biến gây suy thận. Tuy vậy không phải ai cũng có những hiểu biết đầy đủ về căn bệnh này.
Bài viết bởi chuyên gia y tế Bùi Huỳnh, Giảng viên Cao đẳngY Dược tại TPHCM – Trường CĐ Y Dược Pasteur cs HCM!
Sỏi thận là gì?
Sỏi thận còn được gọi là sỏi đài bể thận, bản chất là những tinh thể rắn được hình thành tỏng thận do sự lắng đọng và kết tinh của các muối khoáng hòa tan trong nước tiểu. Có nhiều loại sỏi như calci, sỏi acid uric, sỏi cystin.
Sỏi có hình tròn, tam giác hay đa giác. Thường gặp một hoặc nhiều viên nằm ở đài thận hoặc bể thận, kích thước từ 1-3cm. Sỏi nằm lấp kín cả đài-bể thận được gọi là sỏi san hô, thường có kích thước 3-4cm.
Nguyên nhân gây sỏi thận
Có nhiều nguyên nhân gây sỏi thận, có thể kể đến một số nguyên nhân chính sau:
- Tăng nồng độ calci trong máu và nước tiểu.
- Tăng nồng độ acid uric trong nước tiểu, thường gặp ở các bệnh tăng acid uric máu, goutte, di truyền.
- Do nhiễm khuẩn lâu dài đường tiết niệu, có thể do vệ sinh bộ phận sinh dục không sạch sẽ, nhất là ở nữ giới.
Các yếu tố thuận lợi
- Một chế độ ăn nhiều đạm, uống ít nước.
- Dị dạng đường tiết niệu như các dị dạng bể thận, niệu quản, bàng quan,…trong các bệnh lý bẩm sinh hay mắc phải do viêm chít hẹp do lao, giang mai,… gây ứ đọng nước tiểu.
- Người bệnh nằm bất động lâu ngày, gây ứ đọng nước tiểu, điều này tạo thuận lợi cho việc tạo sỏi.
- Các bệnh lý mất nước, cường tuyến cận giáp, u tuyến cận giáp,..
- Một số loại thuốc lợi tiểu.
Dấu hiệu nhận biết sỏi thận
Chia sẻ tại tin y dược tổng hợp, chuyên gia Bùi Huỳnh cho biết các dấu hiệu nhận biết sỏi thận như sau: Đầu tiên người bệnh thấy đau âm ỉ hoặc đau dữ dội như dao đâm vùng thắt lưng, đau một bên hoặc hai bên. Đau lan xuống vùng bẹn, cơ quan sinh dục. Cơn đau có thể kéo dài hàng giờ. Đau thường xuất hiện sau vận động mạnh như đi lại nhiều, làm việc nặng nhọc hoặc sau dùng thuốc lợi tiểu quá mạnh.
Người bệnh có thể xuất hiện tiểu ra máu, thường xuất hiện sau cơn đau. Nằm nghỉ ngơi thì tiểu ra máu sẽ giảm dần. Có thể kèm sốt cao 38- 39 độ.
Các biến chứng của sỏi thận
Bệnh sỏi thận thường diễn biến âm thầm qua nhiều năm. Sự ứ đọng nước tiểu và nhiễm trùng sẽ dẫn tới các biến chứng sau:
- Viêm đài bể thận, nhiễm trùng đường tiết niệu.
- Viêm thận kẽ, viêm hẹp cổ đài thận.
- Thận ứ nước, ứ mủ, áp xe quanh thận.
- Viêm quanh thận xơ hóa.
- Sỏi san hô gây thiếu máu nhu mô thận, teo thận, tăng huyết áp.
- Suy thận cấp, suy thận mạn.
- Sỏi thận hai bên biến chứng càng phức tạp và suy thận càng khó điều trị.
Dự phòng bệnh sỏi thận
Sỏi thận là bệnh lý rất dễ tái phát, vì vậy việc dự phòng sỏi tái phát cũng như phòng tránh sỏi thận là rất quan trọng. Một số chú ý cần biết để ngăn ngừa hình thành sỏi thận:
Chế độ ăn uống
Uống nhiều nước, đảm bảo lượng nước tiểu khoảng >2,5 lít/ngày. Uống đủ nước giúp cơ thể khỏe mạnh và phòng tránh được nhiều loại bệnh tật. Nhu cầu uống nước của mỗi người là khác nhau tùy công việc, thời tiết,…. Không nên uống các loại nước nhiều đường, nhất là đối với người béo phì, đái tháo đường, tăng huyết áp. Với một số trường hợp đặc biệt cần thận trọng khi uống nước như người bị suy tim, suy thận… chú ý phải hỏi kĩ bác sĩ điều trị để có một chế độ nước phù hợp.
Có một chế độ ăn hợp lý, cân bằng đủ dinh dưỡng. Không nên ăn hay chế biến đồ ăn quá mặn, nhiều dầu mỡ, nhiều đạm, nhiều calci. Hạn chế các thực phẩm chứa nhiều oxalat như: trà đặc, cà phê, sô-cô-la, bột cám, ngũ cốc, rau muống…Nên bổ sung thêm các loại rau, củ, quả tươi.
Giữ gìn vệ sinh vùng kín sạch sẽ, nhất là với phụ nữ sau sinh.
Nên thường xuyên kiểm tra sức khỏe định kỳ 6 tháng một lần để có thể phát hiện hiện và điều trị sớm bệnh sỏi thận. Cũng như phát hiện và điều trị các nguyên nhân, các điều kiện thuận lợi hình thành sỏi.
Nguồn: sieuthithuocviet.edu.vn
