Esketamine là một loại thuốc chống trầm cảm mới, mang lại hy vọng cho những người bị trầm cảm nặng với khả năng kháng trị đáng kỳ vọng.
- Pokemine 50mg: Công dụng, liều dùng và tác dụng phụ
- Tothema: Công dụng, liều dùng và tác dụng phụ
- Thuốc Bécilan: Công dụng, liều dùng và tác dụng phụ
Esketamin – Liệu pháp mới trị trầm cảm nặng, kháng trị (Ảnh minh họa)
Esketamine, một dạng thuốc có nguồn gốc từ ketamine – chất được sử dụng ban đầu trong quá trình gây mê, đã được áp dụng trong điều trị trạng thái trầm cảm. Thuốc có những ưu điểm như tác dụng nhanh, mạnh. Nó có thể được sử dụng ở liều thấp, gây ít tác dụng phụ và đã được Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) công nhận là phương pháp điều trị trầm cảm kháng trị thông qua dạng xịt qua mũi.
Esketamine chống trầm cảm thông qua cơ chế nào?
Các loại thuốc chống trầm cảm thông thường hiện có chỉ có khả năng cải thiện triệu chứng trầm cảm sau một thời gian sử dụng từ 4 đến 12 tuần.
Gần đây, vai trò của glutamate trong trạng thái trầm cảm, đặc biệt là thụ thể N–methyl-D-aspartate (NMDA) kết hợp với thụ thể serotonin, đã được công nhận là một phần trong cơ chế của bệnh lý trầm cảm.
Glutamate đóng vai trò quan trọng như một chất dẫn truyền thần kinh trong sự phát triển hệ thần kinh, nhận thức (trí nhớ) và sự phát triển của các chức năng thần kinh.
Dược sĩ Cao đẳng TPHCM cho biết: Có nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng sự rối loạn trong hệ glutamatergic, đặc biệt là qua thụ thể N-methyl-d-aspartate (NMDA), sự thay đổi của các loại thụ thể NMDA và sự rối loạn trong việc chuyển đổi tín hiệu thần kinh của thụ thể NMDA trong hệ truyền thông của não… đóng góp vào nguyên nhân gây trầm cảm, mặc dù cơ chế này vẫn còn nhiều khía cạnh chưa được hiểu rõ.
Hầu hết các chuyên gia trong lĩnh vực lâm sàng đều công nhận vai trò quan trọng của esketamin trong điều trị trầm cảm thông qua việc điều chỉnh hoạt động của receptor NMDA. Esketamin ảnh hưởng đến cơ chế phong tỏa kênh của receptor NMDA ở liều thấp mà không cạnh tranh. Đáng chú ý, chỉ cần một liều esketamin duy nhất đã có tác dụng nhanh chóng trong việc giảm triệu chứng trầm cảm và hiệu quả này có thể kéo dài đến một tuần, có thể liên quan đến cơ chế linh hoạt của hệ thần kinh (neuroplasticity).
Sau một tuần sử dụng thuốc, các triệu chứng trầm cảm có xu hướng cải thiện nhanh chóng. Đặc biệt, các triệu chứng liên quan đến ý tưởng hành vi tự sát và hành vi tự hủy hoại thường giảm đi trong khoảng vài giờ đến một ngày sau khi bắt đầu sử dụng thuốc.
Trong những trường hợp trầm cảm kháng trị, việc sử dụng esketamin cũng đem lại lợi ích bổ trợ bằng cách giúp cải thiện các triệu chứng trầm cảm một cách nhanh chóng trong khoảng thời gian từ 2 đến 4 giờ sau khi sử dụng. Đồng thời, ý tưởng tự sát cũng nhanh chóng được cải thiện.
Người bệnh chỉ được sử dụng thuốc khi có chỉ định từ bác sĩ (Ảnh minh họa)
Các tác dụng không mong muốn của esketamin và cách xử lý?
Mặc dù esketamin đem lại hy vọng cho bệnh nhân trầm cảm nặng có ý tưởng hành vi tự sát và trầm cảm kháng trị, cung cấp một phương pháp điều trị mới cho các chuyên gia lâm sàng, tuy nhiên, cần lưu ý một số điều.
DSCKI, giảng viên Liên thông Cao đẳng Dược TPHCM cho biết: các tác dụng không mong muốn thường gặp của esketamin bao gồm những tác dụng sau đây: lo âu, mờ mắt, lú lẫn về khả năng định hướng, thời gian và không gian, choáng váng, buồn ngủ, cảm giác cơ thể hoặc môi trường xung quanh di chuyển liên tục, đau đầu và căng thẳng thần kinh. Việc xử lý các tác dụng không mong muốn này là cần thiết.
Sử dụng esketamin có thể dẫn đến tăng huyết áp, tuy nhiên, tình trạng này thường tự giảm sau khoảng 4 giờ.
Người bệnh cần thông báo rõ về tiền sử sử dụng thuốc, đặc biệt là những loại thuốc có nguy cơ tương tác cao với esketamin, cũng như những tình trạng bệnh như bệnh lý mạch máu (bao gồm dị dạng mạch não, tiền sử chảy máu não, tăng huyết áp), đau đầu nặng, hôn mê, bệnh lý tim mạch, đột quỵ, bệnh lý gan, rối loạn cảm xúc và tiền sử loạn thần. Ngoài ra, cần thông báo nếu có tiền sử dị ứng với esketamin hoặc ketamin.
Esketamin là một loại thuốc có khả năng gây ra rối loạn tâm thần, bao gồm các triệu chứng như hoang tưởng, ảo giác, gây ra trạng thái khoái cảm và mất liên hệ với thực tại. Do đó, nó thường bị lạm dụng bởi giới trẻ như một chất kích thích tâm thần và được sử dụng trong các quán bar. Thuốc cũng có khả năng gây nghiện và ngộ độc nếu dùng quá liều. Tuy nhiên, việc quản lý và sử dụng thuốc được điều chỉnh nghiêm ngặt. Người bệnh chỉ được sử dụng thuốc khi có chỉ định từ bác sĩ và phải được sử dụng tại bệnh viện, không được mang về sử dụng tại nhà.
Cập nhật và chia sẻ thông tin tham khảo Thuốc tân dược – sieuthithuocviet.edu.vn
